In het dorp Gohore is er voor het eerst een comité benoemd vanuit de boeren. Dit team bestaat uit 6 personen of ‘afgevaardigden’ die nauw samenwerken met supervisor Rajan. Zij hebben alle vragen en hersenspinsels van de 24 boeren verzameld en spraken namens hen. Echter, bleef er één onderwerp met een open einde achter…
Het bleek namelijk dat enkele boeren die geen deel uitmaakten van het team en dichtbij de waterbron woonden nog geen toestemming hadden gegeven voor het gebruik van het water. Hoewel de lokale overheid alle seinen op groen hadden gezet, bleek medewerking van de boeren toch écht noodzakelijk. Er was hierover al met hen gesproken, maar in Nepal verlopen dit soort processen toch echt anders dan we in Nederland gewend zijn. Er bleken nog heel wat gesprekken nodig. Grootste zorg van de boeren was natuurlijk of er wel voldoende water voor hen beschikbaar bleef, onder andere voor de rijstverbouw waar vooral in de zomer veel water voor nodig is. Gelukkig bijt dit elkaar niet, omdat er juist in die periode geen extra toevoer van water nodig is voor de koffieplanten. Ben heeft de afspraken op zwart op wit gezet, die na vertaling door Sanjay zijn ondertekend door alle betrokkenen in het dorp. De benodigde irrigatie was al ingemeten en vervolgens kon de irrigatie besteld worden in Kathmandu. Een boeiend (en soms ook vermoeiend) proces dat na vele stappen tot de definitieve irrigatie bestelling heeft geleid.
Tijdens de laatste dagen van de trip is de irrigatie geleverd. Het eerste deel met een grote truck, daarna verder met de tractor waarna het aankwam in Gohore. De installatie is gestart en kan hopelijk deze maand worden afgerond. Sanjay en Shahsi (volgende alinea meer over hem) gaan binnenkort het systeem testen. Na de koudere periode in Nepal (februari) zal de irrigatie dan definitief in gebruik worden genomen en kunnen we met een gerust hart de droge maanden tegemoet gaan.
Shashi
Al enkel jaren werken we nauw samen met Shashi. Hij heeft vele boeren opgeleid in het verbouwen van koffie. Shashi was werkzaam bij een koffie-coöperatie maar dit gestopt. We hebben een goed gesprek met hem gevoerd en hij gaat nu fulltime voor ons aan de slag. Hij zal samen met Sanjay gaan zorgen voor de verdere uitbreiding van ons werk naar nieuwe gebieden. Daar zal hij de boeren stapsgewijs op weg helpen. Ook zal hij onze huidige boeren verder opleiden en het hele productieproces begeleiden (tot aan de groene boon). Met vallen en opstaan hebben we in de afgelopen jaren heel veel geleerd. In 2021 is gebleken dat ons Nepalese team, ook met ons op afstand, nieuwe boeren kan opstarten. Daar zijn we erg trots op! Kortom alles staat klaar om volop gas te geven en dit werk verder uit te breiden.
Het verhaal van Erik
Als onderdeel van zijn visietrip, mocht Erik een bezoek brengen aan de koffieboeren. In onderstaand stuk kijken we met zijn ogen naar het bezoek aan de boeren die al een poosje met ons op weg zijn in Bichaur en Majibari.
Een modderachtige tocht
Waar Ben & Linda normaal gebruik maken van de lokale lijnbussen, besloten wij deze keer met een 4×4 taxi te gaan. We merken hier in het dagelijks leven weinig van COVID-19, maar we willen wel behoedzaam blijven. Een taxi biedt ons de mogelijkheid om te veel contacten te vermijden. Al snel bleek het geen overbodige luxe om een 4×4 taxi te hebben. De moessonregens die van juni tot september hadden huisgehouden, hadden de weg geen goed gedaan. Na een drie uur durende rit, kwamen we aan in de prachtige omgeving waar de boeren wonen en werken.
Een paar verdwaalde huizen op een berg
Op het moment van aankomst zaten de boeren midden in hun rijstoogst. Overal lagen afgesneden rijsthalmen, klaar om verwerkt te worden. De boeren waren zo druk in de weer met de oogst, dat ze onze aankomst bijna niet opmerkten. We besloten een rondje door het dorp te lopen. Het dorp kan beter omschreven worden als ‘een paar verdwaalde huizen op een berg’. Aangekomen bij de eerste huizen werden we hartelijk ontvangen! De boeren leken het erg leuk te vinden om ons te zien. Voor we het wisten hadden we een kop met dampende zoete thee in onze handen, gevolgd door een bord met ‘dhal bath’. Dit is een bord met rijst, wat overgoten wordt met een saus wat voor het grootste gedeelte uit linzen bestaat. Om het verder op te vrolijken wordt het geserveerd met bijvoorbeeld wat groenten. De meeste Nepalezen eten dit twee keer per dag. Onze aankomst bleef niet onopgemerkt. Al snel kwamen verschillende boeren en boerinnen even langs. En steeds weer werden we begroet met een hartelijk ‘namasté’, gevolgd door een lichte buiging waarna verteld werd hoe fijn het is elkaar weer te ontmoeten na een lange tijd. Al deze conversaties werden door Sanjay vertaald naar het Engels. Op die manier kon er vrij gemakkelijk een gesprek gevoerd worden.
Welkom Krishna!
Na de maaltijd startte ons programma. Er stond een gesprek gepland. Het gesprek werd gevoerd met Krishna. Na het vertrek van Anish waren we op zoek naar een nieuwe supervisor en Krishna zou een geschikte kandidaat kunnen zijn. Krishna stelde zijn vragen, gaf aan deze uitdaging te zien zitten en samen kwamen we tot het besluit dat hij geschikt was voor de functie. Hij gaat vanaf komende maand al aan de slag, heel fijn! Vervolgens spraken we uitgebreid met Anil, onze fieldmanager, die de boeren op hun land begeleidt en zorgt voor de technische werkzaamheden aan de geïnstalleerde irrigatie. Daarna werden alle boeren benaderd voor de vergadering die de volgende dag gehouden zou worden. We kregen onze tweede dhal bath van de dag geserveerd en gingen vroeg slapen.
Ontbijten met noedels, geiten & kippen…
De volgende ochtend gingen we ontbijten in het ‘restaurant’ van het dorp. Dit komt erop neer dat een mevrouw in haar eigen huis eten voor ons bereid in ruil voor geld. We zaten tussen haar kippen, honden en geiten te wachten op onze noedels. Ondertussen kwam de zon op. Een mooi moment om het leven even te overdenken. Na het ontbijt begon onze wandeling. We gingen op weg om de koffieplanten van de boeren in Bichaur te bekijken. We werden begeleid door Anil die met grote regelmaat in de velden te vinden is. Het doel van de wandeling was om te zien hoe de boeren hun planten verzorgen, hoe de planten er bij stonden, interesse te tonen in de boeren en de staat van de irrigatie te bekijken. Dit zou ook directe feedback zijn richting Anil en ondersteunend kunnen zijn aan een nog te voeren gesprek. De wandeling was prachtig! Al was er vaak meer sprake van een klauterpartij van voormalig rijstveld naar rijstveld. Menig zestiger zou ons voor gek verklaard hebben, maar Ben & Linda leken nergens van op te kijken. We moesten ons soms letterlijk een weg door de begroeiing hakken. De planten bleken er over het algemeen goed bij te staan. Bij de boeren die meer mest/compost en koe-urine gebruikten was duidelijk te zien dat de planten er beter bij stonden. Er waren hier en daar wat zieke planten en sommige planten hadden te weinig schaduw. Oftewel er was nog ruimte voor groei, maar overwegend prima!
Klimaat
Wat opviel was het feit dat er nu al wat rijpe bessen aan de koffieplanten hingen. Dat komt eigenlijk in deze periode van het jaar niet voor en lijkt te maken te hebben met de klimaatverandering. Helaas was er wel wat aan te merken op het irrigatiesysteem. Hier zouden we later op terug gaan komen in het gesprek met Anil. We bezochten ons ‘restaurant’ weer. We hoefden niks te bestellen, want we wisten al wat we zouden krijgen.. Tijdens de maaltijd bereidden we de vergadering voor die in de avond zou gaan plaatsvinden.
Een standje van de boeren
De vergadering zou om 19:00 starten. Op dat tijdstip zaten er vier mensen klaar: drie Nederlanders en Sanjay. Langzaam druppelden de boeren één voor één binnen en tegen 19:45 uur kon de vergadering starten. De mannen zaten dicht op het vuur, de vrouwen in een halve maan er omheen. Ben zat de vergadering voor. De boeren mochten vertellen hoe het met ze ging. Het afgelopen jaar werd geëvalueerd en er werd feedback gegeven over hetgeen we op de koffievelden gezien hadden. Tijdens de rondvraag op het einde kregen we een standje van de boeren. Ze hadden gehoord dat we bij het ‘restaurant’ gegeten hadden. Dit mochten we nooit meer doen. We moesten hen vragen om een maaltijd voor ons te bereiden. Al met al een nuttige vergadering. Een heel aantal boeren gingen na de vergadering direct weer terug naar hun huis. Met de overgebleven mensen genoten wij de maaltijd. Wij met bestek, zij met hun handen.
De volgende dag stond weer een ‘rondje boeren’ op het programma. Dit keer naar de boeren in Majibari. Net als de vorige dag werden we begeleid door Anil – en Sanjay verzorgde de vertaling. We bezochten alle koffievelden en sloten de ronde af met een vergadering. Ook hier waren alle boeren aanwezig. In de avond moesten de laatste dingen geregeld worden. Er werden hier en daar nog gesprekken gevoerd. Een wat uitgebreider gesprek met Anil werd verschoven naar een later moment. Er werd afscheid genomen van de boeren en toen was het weer tijd om te gaan slapen. We zouden de volgende morgen vroeg in de ochtend weer vertrekken. Het was al met al een goed bezoek geweest! De koffie stond er goed bij en de boeren blijven goed werk leveren. We konden met een gerust hart vertrekken. Het was mooi om op deze manier op te trekken met de koffieboeren diep in de Nepalese bergen.
Foto impressie
Tot slot een gallerij met allerlei foto’s van deze trip. Klik op de foto voor een vergroting.
